برای برخی از خانم ها که البته تعدادشان هم کم نیست، عادت ماهانه یک کابوس است. کابوسی که هر ماه با درد شدید، بیحالی، خستگی، بدخلقی، بیرون روی، تهوع، سردرد، سرگیجه و کلی ناراحتی دیگر تکرار می شود.به پزشک هم مراجعه می کنند و هیچ نوع کیست یا مشکل خاصی تشخیص داده نمی شود. این درد قاعدگی معمولا اولین روز عادت و یا چند ساعت قبل از شروع خونریزی شدت می گیرند و به صورت قولنج یا گرفتگی عضلات ناحیه شکم شروع شده و به کمر یا پاها و حتی زانوها هم سرایت می کنند.البته باید بدانید که این کابوس تمام شدنی است و شما می توانید با رعایت برخی اصول ساده، این دردها را کاهش دهید تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
دیسمنوره یا قاعدگی دردناک چیست؟
دیسمنوره (Dysmenorrhea) يا قاعدگي دردناك یکی از شایعترین شکایات خانم های جوان است. لازمه درمان موفقیت آمیز این بیماری داشتن اطلاع کافی از پاتوفیزیولوژی این بیماری است.دیسمنوره به دو دسته اولیه ( انقباضی ) و ثانویه ( احتقانی) تقسیم می شود.
دیسمنوره اولیه موقعی است که در داخل لگن خانم بیماری خاصی وجود ندارد و دردهای شما به علت سیکل قاعدگی هستند . این نوع دیسمنوره معمولا در چند سال اول پس از شروع پریود دیده می شود و 50 درصد دختران، پس از شروع بلوغ به آن مبتلا می شوند.
در موارد زیر احتمال وجود دیسمنوره یا قاعدگی دردناک شدید زیاد است:
· قاعدگی یا پریود در سنین پائین تری شروع شده باشد
· مدت زمان پریود طولانی باشد
· میزان خونریزی شدید باشد
· کشیدن سیگار
· وجود سابقه فامیلی دیسمنوره
دیسمنوره ثانویه موقعی است که فرد دارای یک بیماری بخصوص در داخل لگن یا در اندام های تناسلی خود می باشد، مثل خانمهائیکه دارای آندمتریوز (وجود مخاط رحم بصورت نابجا در داخل لگن) و یا بیماری التهابی لگن هستند. این نوع دیسمنوره بیشتر در خانمهای با سن مابین 45-30 سال دیده می شود.از جمله این بیماری ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• اندومتریوز وضعیتی است که در آن بافت پوششی رحم (اندومتریوم) بیرون از رحم یافت می شود.
• بیماری عفونت لگن، عفونتی است که ناشی از باکتری است و ابتدا در رحم شروع می شود و سپس به دیگر اندام های جنسی سرایت می کند.
• تنگی دهانه رحم که ممکن است ناشی از زخم و یا عدم وجود استروژن پس از یائسگی باشد.
• دیواره بیرونی رحم دارای فیبروم باشد.
علت دیسمنوره یا قاعدگی دردناک
علت دقیق تا کنون مشخص نشده است، ولی موارد زیر مطرح هستند:
دیسمنوره یا پریود دردناک اولیه: مخاط پوشاننده داخل رحم در اصطلاح آندومتر نامیده می شود. هنگام پریود سلولهای آندومتر رحم پروستاگلاندین آزاد می کنند. پروستاگلاندینها انواع مختلف دارند. بر طبق شواهد موجود،علت دیسمنوره اولیه پروستاگلاندین اف دو آلفا (PG-F2α) است.این پروستاگلاندین عضلات رحم را بشدت تحریک می کند و سبب انقباض عروقی شدید نیز می شود. بدین دلیل یکی از درمانهای موثر دیسمنوره اولیه تجویز داروهای مهار کننده پروستاگلاندین است.مهمترین علت دیسمنوره یا قاعدگی دردناک ثانویه عبارتند از:
· آندومتریوز
· بیماری التهابی لگنی
· کیست تخمدان
· تومور تخمدان
· تنگی یا انسداد گردن رحم
· میوم و فیبروم رحم
· پولیپ رحمی
· چسبندگی داخل رحمی
· اختلالات مادرزادی مثل رحم دو شاخ
· گذاشتن IUD در داخل رحم
· وجود دیواره عرضی در داخل واژن
· سندرم احتقان لگن
تقریبا هر فرایند و بیماری که یکی از اعضاء داخل لگن را گرفتار نماید، می تواند منجر به دیسمنوره ثانویه شود.
بیشتر بدانید : باید و نبایدهای دوران قاعدگی
علائم دیسمنوره
• درد در ناحیه شکم (که گاهی بسیار شدید است)
• احساس فشار در شکم
• درد در ناحیه ران و کمر
هنگامی که دردهای قاعدگی شدید باشند ممکن است علائم زیر نیز وجود داشته باشند:
• ناراحتی معده که گاهی همراه با استفراغ است
• مدفوع شل
علائم بالینی
اخذ تاریخچه در تشخیص دیسمنوره خیلی مهم است و باید شامل شروع، مدت، نوع و شدت درد باشد. باید در مورد منظم بودن عادت ماهانه، طول آن، و میزان خونریزی اطلاعات دقیق کسب کرد. باید شرایطی که سبب تشدید یا تخفیف علائم می شوند و نیز اینکه آیا بیمار سرکار یا مدرسه می رود یا نه، سئوال شود. باید در مورد هر نوع داروئی که مصرف می شود سئوال کرد. قرصهای ضد حاملگی در بعضی سبب تشدید و در عده ای دیگر سبب تخفیف دیسمنوره می شوند.
باید بر اساس یافته های بالینی دیسمنوره اولیه را از ثانویه افتراق داد. در دیسمنوره اولیه درد درست پس از شروع پریود و یا درست اندکی قبل از شروع پریود شروع شده و مدت 2-1 روز باقی می ماند. این بیماران درای یک درد دائمی در قسمت تحتانی شکم هستند که هر از چندگاهی بعلت اسپاسم یا انقباض رحم تشدید می یابد. این درد بطرف کمر و کشاله ران منتشر می شود. علاوه از درد این بیماران دارای علائم همراه به شرح زیر نیز هستند:
· ضعف و خستگی
· تهوع و استفراغ
· اسهال در
· درد کمر
· سردرد
خصوصیات بالینی دیسمنوره اولیه به قرار زیر هستند:
· به فاصله کوتاه پس از شروع پریود شروع می شود
· معمولا 3-2 روز طول می کشد
· دردها کرامپی (می گیرد و ول می کند) و شبیه درد زایمان هستند
· لگن طبیعی است
در دیسمنوره ثانویه درد با شروع پریود رابطه ای ندارد. این بیماران دارای نفخ شکم، احساس سنگینی در لگن و درد کمر می باشند. از خصوصیات دیسمنوره ثانویه این است که از نیمه دوم سیکل ماهانه شروع و کم کم زیاد می شود و در نزدیکی شروع عادت ماهانه به حداکثر می رسد. از سایر خصوصیات دیسمنوره ثانویه می توان از موارد زیر نام برد:
· اگر دیسمنوره در اولین یا دومین دوره پس از شروع عادت ماهانه ایجاد شود نشاندهنده وجود یک اختلال مادرزادی است که سبب انسداد در مسیر خروج خون پریود شده است.
· دیسمنوره بعد از 25 سالگی شروع می شود
· اختلالات لگنی
· درمان با ضد التهابهای غیر استروئیدی و یا قرصهای ضد حاملگی بدون تاثیر هستند
مقالات مرتبط را بخوانید : چطوری زمان پریودم را به تاخیر بندازم؟ رنگ خون پریودی نشانه چیست؟
میزان شیوع دیسمنوره
دیسمنوره می تواند بیش از نصف خانمهائیکه پریود می شوند را گرفتار سازد و میزان شیوع گزارش شده بشدت متغیر است. دیسمنوره اولیه در اواخر دوران بلوغ و در ابتدای دهه 20 زندگی به حداکثر می رسد و همراه با سیکلهای ماهانه طبیعی (وجود تخمک گذاری) است. با افزایش سن و با افزایش تعداد حاملگی از شیوع آن کاسته می شود. شیوع و شدت دیسمنوره در خانمهائیکه سابقه زایمان دارند کمتر است ولی آن در تمامی موارد صدق نمی کند.
عوارض
دیسمنوره یا قاعدگی دردناک می تواند سبب اختلال در زندگی شود، طوریکه در بعضی موارد بعلت عدم حضور مکرر در سر کار، بیمار شغل خود را از دست می دهد. ده درصد از خانمهای مبتلا به دیسمنوره دارای درد فوق العاده شدید هستند که سبب از کارافتادن آنها می شود. دیسمنوره در آمریکا سبب از دست رفتن 600 میلیون ساعت کار در سال و 2 بیلیون دلار هزینه می شود.
تشخیص افتراقی
در علم پزشکی تشخیص افتراقی بدین معنی است که یک عده علائمی در چندین بیماری دیده می شوند و این پزشک است که تشخیص می دهد، علت علائم چه بیماری است. علائم دیسمنوره در موارد زیر نیز مشاهده می شوند و باید با اقدامات مناسب آنها را از همدیگر افتراق داد:
· سقط
· حاملگی نابجا
· آندومتریوز
· بیماری التهابی روده
· سندرم روده تحریک پذیر
· کیست تخمدان
· بیماری التهابی لگن
· عفونت سیستم ادراری
برای تشخیص و افتراق انواع دیسمنوره از یکدیگر از موارد پاراکلینیک زیر استفاده می شود. لازم به ذکر است که تمام بیماران نیاز به انجام تمامی این تستها ندارند:
· تست از ترشحات گردن رحم از نظر احتمال وجود بیماریهای آمیزشی
· تست حاملگی برای حاملگی خارج رحمی
· آنتی ژن سرطان 125
· سونوگرافی از راه واژن
· عکس رنگی از رحم
· لاپاراسکوپی
· هیستروسکوپی
درمان دیسمنوره
در دیسمنوره ثانویه ضمن تسکین درد بیمار باید علت دیسمنوره تشخیص و درمان شود. برای درمان دیسمنوره راههای درمانی متفاوت وجود دارند که مرسوم ترین آنها عبارتند از:
· ضد التهابهای غیر استروئیدی: این داروها را باید یک روز قبل از آغاز پریود شروع به مصرف کردن کرد.
· قرصهای ضد حاملگی: این قرصها حاوی موادی هستند که از تخمک گذاری جلوگیری کرده و از شدت انقباضات می کاهند.
· جراحی: اگر علت دیسمنوره یک بیماری زمینه ای قابل جراحی است، مثل آندومتریوز باید آنرا جراحی کرد.
اقدامات زیر به بیمار کمک می کنند تا شدت علائم دیسمنوره کاهش یابند:
· به پشت دراز بکشید و یک بالش زیر زانوهای خود بگذارید
· یک کیسه آب گرم روی شکم و یا قسمت تحتانی کمر قرار دهید
· دوش آب گرم بگیرید
· شکم خود را به آهستگی ماساژ دهید
· ورزشهای سبک مثل راه رفتن درد را کاهش می دهند
· با نزدیک شدن دوران پریود به مقدار زیادی استراحت کنید و خود را دور از استرس نگهدارید
· از مصرف موادیکه حاوی کافئین است مثل قهوه خودداری کنید
· از کشیدن سیگار و نوشیدن الکل خودداری کنید.
سوالات متداول
چه چیزی موجب این دردها می شود؟
دردهای قاعدگی در اثر انقباضات عضلات رحم رخ می دهند. اگر انقباض ها در طی سیکل قاعدگی شما بسیار شدید باشند، موجب فشار رگ های خونی نزدیک عضلات می شوند که موجب قطع موقت تامین اکسیژن به رحم می شود. این کمبود اکسیژن موجب درد قاعدگی می شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر دردهای قاعدگی شدید یا غیر طبیعی دارید، یا درد ها بیشتر از دو یا سه روز به طول می انجامند، به پزشک مراجعه کنید. علل دردهای قاعدگی هرچه که باشد، قابل درمان است، بنابراین بررسی توسط پزشک بسیار مهم است.اگر مشخص شود که این دردها به خاطر قاعدگی نیستند ممکن است آزمایش های دیگری مثل کولپوسکوپی لازم شوند.
ممنون از توضیحات خوبتون
آخر مطالب گفتید علت درد قاعدگی هر چی باشه قابل درمانه
متاسفانه من رفتم دکتر و سونو هم برداشتم ولی خوب نشدم و هیچی تشخیص ندادن
فقط دو دوره قرص ال دی خارجی مصرف کردم ، طی این دو ماه بهتر بودم (هم درد هم مقدار خونریزی)ولی بعد از اتمام قرص ها، دوباره مثل قبل شدم
سلام دوست عزیز، خوشحالیم که مطلب براتون مفید بوده ، بهتر است برای بررسی بیشتر به مطب مراجعه نمایید.