زخم دهانه رحم (سرویسیت)

زخم دهانه رحم

شایع ترین علت این زخم، عفونت است. عفونتهایی که منجر به زخم دهانه رحم می شوند


به طور کلی دهانه رحم به دلایل متعددی ممکن است دچار التهاب ، عفونت یا زخم شود که میتواند باعث آسیب جدی به دستگاه تناسلی شود و سلامت عمومی بانوان را به خطر اندازد.به گفته دکتر ریحانه رمضانی نژاد متخصص زنان در تهران، یکی از این آسیب ها، زخم در دهانه رحم است که میتواند بر اثر عوامل مختلفی بروز کند.پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا با علائم ،تشخیص و درمان این بیماری بیشتر آشنا شوید.

دهانه رحم کجاست؟

اگر اطلاعات مختصری از محل دهانه رحم داشته باشید، فهم بیماری زخم دهانه رحم برای شما قابل درک تر خواهد بود. به بیان ساده دهانه رحم به صورت یک مجرای دَورانی شکل است و در واقع، پایین ترین قسمت رحم و انتهای آن می باشد که به واژن راه دارد. در زنان باردار، این دهانه رحم است که هنگام زایمان باز شده و نوزاد از طریق آن به داخل کانال زایمان حرکت می کند. همچنین خون دوران قاعدگی زن از طریق دهانه رحم او از رحم خارج شده و به واژن منتقل می شود.

زخم دهانه رحم (سِرویسیت) چیست؟

دهانه رحم یا سرویکس ناحیه ورودی رحم است که بین واژن و رحم قرار دارد. بنابراین توسط خود فرد و یا بدون استفاده از دستگاه معاینه زنان یا اسپکولوم قابل رویت نیست.دهانه رحم به دلایل متعددی ممکن است دچار التهاب و عفونت یا زخم شود. به زخم دهانه رحم اصطلاحاً سِرویسیت (Cervicitis) می گویند. سِرویسیت یا بیرون زدگی رحم حالتی است که در آن سلول‌های استوانه ای داخلی رحم به سمت بیرون حرکت کرده‌اند و به‌ صورت بافت مخملی و قرمز رنگ مشاهده می‌شود.

زخم دهانه رحم

علت زخم دهانه رحم (سِرویسیت)

شایع ترین علت زخم دهانه رحم، عفونت است. عفونتهایی که منجر به زخم در دهانه رحمی می شوند، اغلب هنگام رابطه جنسی منتقل می شوند. زخم حاد معمولا از طریق عفونتهای ناشی از رابطه جنسی منتقل می شود. مانند:

  • هرپس ژنیتال یا تبخال تناسلی
  • کلامیدیا
  • تریکومونا
  • گنوکوک
  • ویروس HPV

ویروس HPV در صورتی که مدت طولانی روی دهانه رحم باقی بماند میتواند سبب زخم و تغییرات سلولی شامل دیسپلازی شود. در نهایت در صورت عدم تشخیص و درمان ممکن است سرطان دهانه رحم ایجاد شود. زخم در دهانه رحم همچنین می تواند به دلیل عوامل غیر عفونی ایجاد شود. مانند:

  •  حساسیت به اسپرم کشها
  • کاندوم ها
  • حساسیت به تامپون

علائم زخم دهانه رحم

بعضی از خانمها هنگام سِرویسیت (زخم دهانه رحم) هیچ علائمی ندارند؛ اما گاهی علائم زیر را می‌شود در زنان مبتلا مشاهده کرد:

  • خونریزی غیرطبیعی یا لکه بینی
  • ترشحات مکرر و راجعه واژن
  • درد در هنگام دخول
  • احساس درد در ناحیه واژن و لگن
  • لکه بینی یا خونریزی در هنگام رابطه جنسی
  • وجود ترشحات زرد کمرنگ و خاکستری به مقدار غیرطبیعی، همراه با بوی نامطبوع
  • ترشحات سبز رنگ و یا زرد و ضخیم در موارد شدید تر
  • احساس درد هنگام ادرار، دفع ادرار دشوار و یا تکرر ادرار
  • خارش و تحریک واژن
  • احساس درد بیش از حد و غیر طبیعی هنگام معاینات

هر عاملی که التهاب در دهانه رحم ایجاد کند مثل کولونیزاسیون بعضی باکتریهای خاص یا عفونت تکرار شونده و یا عفونت مقاوم به درمان، باعث سرویسیت یا التهاب دهانه رحم شده  و به اصطلاح زخم دهانه رحم ایجاد می کند.

تشخیص به موقع سِرویسیت، اولین و مهم ترین قدم در درمان بیماری است. بهترین روش برای تشخیص به موقع دهانه رحم، معاینه توسط پزشک و در صورت صلاحدید پزشک پاپ اسمیر یا کولپوسکوپی است.

بهتر است بخوانید: کیست نابوتین (کیست دهانه رحم)

تشخیص زخم دهانه رحم

اگر علائم این بیماری را در خود مشاهده می کنید، برای تشخیص دقیق به پزشک زنان خود مراجعه کنید. ممکن است علائمی که مشاهده می کنید ناشی از مشکلات دیگری در ناحیه واژن یا رحم باشد.  پزشک شما در هنگام معاینه با دستگاه معاینه زنان یا اسپکولوم زخم را تشخیص میدهد. گاهی نیاز به انجام تست پاپ اسمیر است که در هنگام معاینه توسط پزشک انجام می شود.در این تست لایه نازکی از سلولهای دهانه رحم جهت بررسی سلولی به آزمایشگاه ارسال میشود.

اسپکولوم

در شرایط خاص نیاز است کولپوسکوپی و بیوپسی از دهانه رحم انجام شود. این تست در صورتی لازم است که شرایط خاصی در معاینه وجود داشته باشد یا در پاپ اسمیر تغییرات سلولی مشکوک وجود داشته باشد.

درمان زخم دهانه رحم

درمان واحدی برای این بیماری در تمام افراد وجود ندارد. عوامل مختلفی بر تعیین نوع درمان تاثیرگذارند، این عوامل شامل:

  • سلامت عمومی
  •  سابقه پزشکی
  •  شدت علایم
  •  شدت زخم

اگر عامل ایجاد کننده زخم،عفونت باشد، تجویز آنتی بیوتیک برای از بین بردن عفونت لازم است.  اگر دلیل سِرویسیت تامپون یا کاندوم باشد ،پرهیز از مصرف آنها توصیه می شود.

برای شروع روند درمان، پزشک ابتدا با توجه به عواملی مانند سن بیمار، عادت های او، نتایج آزمایشات و مدت زمان وجود بیماری، بهترین روش درمان برای بیمار را تعیین می کند. اگر عامل ایجاد کننده زخم،عفونت باشد، تجویز آنتی بیوتیک برای از بین بردن عفونت لازم است. اگر دلیل سِرویسیت تامپون یا کاندوم باشد ،پرهیز از مصرف آنها توصیه می شود. هرچند تشخیص وجود برخی باکتری ها دشوار است اما غیر ممکن نخواهد بود. همچنین ممکن است پزشک، برای خانم های جوان و یا زنانی که رفتار های جنسی پرخطر دارند نیز آنتی بیوتیک تجویز کند.
بروز عفونت در دهانه رحم، می تواند عوامل مختلفی داشته باشد. با توجه به نوع عفونت، پزشک داروی مناسب را از انواع دارو های آنتی بیوتیک، ضد ویروسی و ضد قارچی را برای فرد تجویز می نماید. در نهایت داروها اغلب بیماری زخم دهانه رحم را درمان می کنند، اما در مقابل ممکن است برای برخی افراد درمان دارویی موفقیت آمیز نباشد. در این صورت پزشک ناچار به جراحی یا انجام روش هایی مانند لیزر درمانی بر بیمار خواهد بود.در پایان روند درمان، برای جلوگیری از ابتلای مجدد به بیمار به بیماری زخم دهانه رحم، معاینه شریک جنسی بیمار را توصیه می کند. نکته ی دیگر اینکه، بیمار هنگام طی کردن روند درمان، به داشتن رابطه جنسی مجاز نخواهد بود.

بهتر است بخوانید: سرطان دهانه رحم

زخم دهانه رحم در چه افرادی شایع تر است؟

بیماری زخم دهانه رحم در بسیاری از زنان شایع است. طبق آمار و تحقیقات، بیشتر از نیمی از زنان بزرگسال، در دوره هایی از زندگی خود به این بیماری مبتلا می‌ شوند. و اما در پاسخ به این سوال که این بیماری در چه افرادی شایع تر است، باید گفت خطر ابتلا به این بیماری، در زنانی دارای شرکای جنسی متعدد و به خصوص افرادی که رفتار های پرخطر جنسی دارند بیشتر است. همچنین، زنان مبتلا به بیماری‌ های مقاربتی و یا دارای شریک جنسی مبتلا به بیماری‌ های مقاربتی هستند، در معرض خطر زخم دهانه رحم قرار دارند. البته ذکر این نکته نیز لازم است که تنها اعمال جنسی موجب ابتلا به بیماری زخم دهانه رحم نیستند. عوامل ابتلا به این بیماری را در ادامه ی این مطلب به صورت کامل شرح داده ایم.

درمان خانگی زخم دهانه رحم

اگر شدت این بیماری در فرد کمتر باشد، و علائم به صورت ملایم تری خود را نشان داده باشند، درمان خانگی می توانند مفید واقع شوند. نکته ی مهم اینکه، درمان خانگی به تنهایی درمان این بیماری را انجام نخواهد داد بلکه، انجام این روش های درمانی در کنار درمان پزشکی ثمربخش خواهد بود و به نوعی می تواند به روند درمان بهبود ببخشد. این راهکار ها در هیچ شرایطی به عنوان درمان اول و اصلی مناسب نیستند و پیش از شروع هریک از آن ها، حتما با پزشک خود مشورت نمایید. در ادامه برخی از موارد توصیه شده برای درمان خانگی را مشاهده می کنید:

  • مصرف ماست و مکمل های پروبیوتیک
  • مصرف سیر و مکمل های حاوی آن به دلیل وجود خاصیت آنتی باکتریال

علاوه بر این ها، رعایت نکاتی که به بهبود سلامت و بهداشت واژن کمک می کند، بی تاثیر نخواهد بود. مانند:

  • پرهیز از موارد حساسیت زا
  • استفاده از لباس زیر نخی
  • نوشیدن چای سبز
  • استفاده از کاندوم در رابطه جنسی

اگر سِرویسیت ناشی از سلول های پیش بدخیم دهانه رحم باشد، بسته به شدت پیشرفت بیماری ممکن است از روش های LEEP، کونیزاسیون و … استفاده شود. فریز زخم دهانه رحم روش مرسومی نیست ولی در موارد خاصی استفاده می شود.

زخم دهانه رحم

پیشگیری از زخم دهانه رحم (سِرویسیت)

راههای متعددی برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری وجود دارد. استفاده از کاندوم در هر رابطه جنسی، خطر ابتلا به بیماریهای آمیزشی را کاهش میدهد. عدم استفاده از محصولاتی که دارای ترکیباتی شیمیایی هستند، مانند: محلول شستشوی بانوان و تامپون ها و نوار بهداشتی های معطر، خطر واکنشهای حساسیتی را کم می کند.

اگر شما چیزی مانند تامپون یا کاپ قاعدگی را وارد واژن خود می کنید، دستورالعملهای لازم برای زمان خارج کردن و تمیز کردن آن را رعایت کنید.

معاینات دوره ای نزد پزشک زنان، در تشخیص به هنگام و درمان این بیماری بسیار موثر است. پس از شروع رابطه ی جنسی، معاینات دوره ای به صورت سالیانه و پاپ اسمیر یا تست دهانه ی رحم شروع می شود .در پادکست فوق، دکتر ریحانه رمضانی نژاد جراح و متخصص زنان در تهران توضیحات کاملی ارائه داده اند توصیه میکنیم برای اطلاعات بیشتر مشاهده فرمایید.

بانوی گرامی ، اگر شما به عفونتهای مکرر واژن و زخم دهانه رحم مبتلا شده اید و نیاز به مشاوره و راهنمایی دارید ، بهتر است به یک متخصص زنان با تجربه در این زمینه مراجعه کنید. دکتر ریحانه رمضانی نژاد از بهترین پزشکان متخصص زنان تهران، پذیرای شما بانوان عزیز می باشند. جهت دریافت نوبت ، به صفحه اصلی سایت مراجعه فرمایید.

زمان مراجعه به پزشک

به طور کلی، هیچگاه این نکته را فراموش نکنید که در شرایط عادی نیز، بهترین کار مراجعه منظم به پزشک و کنترل وضعیت و سلامتی است. بسیاری از بیماری های دستگاه تناسلی ممکن است علائم خاصی نداشته باشند و بیمار، خود متوجه وجود بیماری نباشد. بسیاری از بیماری ها در صورت عدم درمان یا عدم درمان به موقع، در بدن پیشرفت نموده و اغلب عوارضی جدی را برای بیمار در پی خواهند داشت. بنابراین، پیشگیری بهترین درمان است و با مراجعه منظم و دوره ای به پزشک متخصص، سلامتی خود را حفظ کنید. غیر از این مسئله، در صورتی که یکی از علائم زیر را مشاهده نمودید به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید:

  • خونریزی در زمان های غیر از دوران قاعدگی
  • وجود ترشحات غیر معمول از واژن به صورت مداوم
  • درد بیش از حد و غیرطبیعی هنگام رابطه جنسی

سوالات متداول درباره زخم دهانه رحم

آیا زخم دهانه رحم باعث ناباروی می شود؟
به طور مستقیم خیر،ولی در صورتی که زخم دهانه رحم در اثر عفونت دهانه رحم و عفونت رحم یا اندومتریت باشد ممکن است به علت ورود عفونت به لوله های رحمی تحرک طبیعی مژکهای داخلی لوله های رحم از بین رفته و مانع انتقال اسپرم به سمت تخمدان یا انتقال سولو تخم به رحم و لانه گزینی شود. همچنین این عفونت میتواند چسبندگی در لوله و بافتهای اطراف شود که در صورت عدم درمان به موقع منجر به ناباروری می شود.
در مواردی که زخم دهانه رحم سبب سرویسیت و التهاب طولانی ناحیه شود ،می تواند در اثر ایجاد فیبروز منجر به تنگی دهانه رحم و چسبندگی و جلوگیری از ورود اسپرم به داخل رحم شود و از این طریق هم سبب ناباروری یا مشکل در بارداری شود.

آیا کورتاژ می تواند باعث زخم در دهانه رحم شود؟
اگر کورتاژ چندین نوبت در یک فرد انجام شود ، شرایط انجام آن عفونی باشد یا پس از کورتاژ فرد دچار عفونت شود یا به صورت غیر قانونی و به اصطلاح زیرزمینی توسط افراد غیر متخصص انجام شود، ممکن است باعث زخم دهانه رحم و عوارض درازمدت شود.

تست پاپ اسمیر بهتر است بعد از چه مدت زمان انجام شود؟
خانم های متاهل باید هرسال یکبار به متخصص زنان مراجعه کنند و تست پاپ اسمیر دهند.تست پاپ اسمیری که اندازه انجام می دهیم به صورتی است که قدرت تشخیصی آن نسبت به تست پاپ اسمیر بر روی لام بسیار بیشتر است. و در صورت نرمال بودن می توان فواصل آن را به ۳ سال یکبار افزایش داد، البته درصورتی که طی دو تا سه سال قبل تست پاپ اسمیر نرمال داشته باشیم.اگر روی تست پاپ اسمیر بررسی سنجش ویروس hpv هم انجام شده باشد، فاصله ی تست ها به ۵ سال یکبار می رسد.

آیا زخم دهانه رحم می تواند باعث باروری خارج از رحم شود؟
زخم دهانه ی رحم با ایجاد چسبندگی در گردن رحم می تواند خطر بارداری در سرویکس یا گردن رحم (بارداری نابجا ) را به همره داشته باشد. این بارداری در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می تواند موجب مرگ شود.


اگر در موردزخم دهانه رحم و درمان آن سوالی دارید می توانید زیر همین مقاله در بخش نظرات، سوال خود را مطرح کنید.

2 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Call Now Button