سرطان تخمدان زمانی ایجاد می شود که یکی از سلولهای تخمدان در اثر یک جهش سلولی دچار تغییرات بدخیم می شوند و شروع به رشد و تکثیر غیر قابل کنترل و غیر طبیعی می کنند و به صورت نامیرا درمی آیند. در صورتی که سلولها مشخصات بدخیمی داشته باشند، به این تومور ،غده ی سرطانی می گویند.
عوامل افزایش خطر سرطان تخمدان:
- سن بالای 60
- شروع دیرتر دوران یایسگی
- شروع قاعدگی در سنین پایین تر
- سابقه خانوادگی از سرطان تخمدان یا پستان در بستگان درجه یک
- سابقه سرطان پستان مرتبط با جهش های ژنتیکی در فرد
- جهش ژنتیکی ژن های مرتبط با سرطان تخمدان مانند BRCA1 یا BRCA2
- سابقه ابتلا به سرطان سینه، رحم یا کولون
- چاقی مفرط با BMI بالای 30
- استفاده از داروهای کمک باروری
- هورمون درمانی با دوز بالا و مدت طولانی
- نداشتن سابقه بارداری
- آندومتریوز
- سابقه رادیوتراپی یا اشعه درمانی ناحیه لگن (به طور مثال در درمان سرطان دهانه رحم)
عوامل کاهش خطر سرطان تخمدان
- مصرف قرص‌های ضد بارداری: هر چقدر مصرف قرص طولانی‌تر باشد، خطر ابتلا نیز کم‌تر می‌شود.
- بارداری: بویژه بیشتر از یک بارداری قبل از سن ۲۶ سالگی
- شیردهی
.
علائم اولیه سرطان
در بیشترموارد علائم تا مراحل پیشرفته بیماری ظاهر نمی شوند .این علایم زمانی ظاهر می شوند که یا توده سرطانی بسیار بزرگ شده باشد و یا به مناطقی از بدن متاستاز داده باشد. • نفح و ورم شکم (شایعترین علامت ) • کاهش اشتها و احساس سیری زودرس
- تهوع و استفراغ و سوء هاضمه
- به هم خوردن نظم قاعدگی
- احساس درد یا فشار در ناحیه لگن
- درد در هنگام نزدیکی • تکرر ادرار • یبوست
- آسیت یا تجمع مایع در حفره شکم
- خستگی و ضعف و کاهش انرژی
تشخیص
معاینه لگن:معاینات سالیانه لگن در صورت وجود توده قابل لمس می تواند به تشخیص زودتر کمک کند.
روش‌های تصویربرداری:سونوگرافی ترانس واژینال یا CT اسکن شکم و لگن و همچنین MRI ممکن است به تعیین اندازه، شکل و ساختار تخمدان‌ها کمک کند.
آزمایش خون: بررسی تومور مارکر ها و خصوصا” CA125 می تواند به تشخیص کمک کند.این فاکتور خونی در زمان پیگیری درمان سرطان تخمدان استفاده می شود.االبته این مارکر خونی در شرایط بسیاری مانند اندومتریوز،فیبروم،التهاب لگن، و در سنین باروری ممکن است بالا باشد و به تنهایی تشخیص دهنده ی سرطان تخدان نیست. بلکه تنها نقش کمکی دارد.
کولونوسکوپی: اگر مریض یبوست یا خونریزی روده داشته باشد، ممکن است نیاز به کولونوسکوپی برای بررسی روده بزرگ( کولون) باشد.
بیوپسی: روش قطعی تشخیص سرطان تخمدان برداشتن تومور یا بخشی از تومور و بررسی سلولهای سرطانی در نمونه در آزمایشگاه و توسط پاتولوژیست است.
پس از تایید تشخیص و مرحله بندی سرطان ،روش ادامه درمان مشخص می شود.
درمان قطعی سرطان تخمدان
درمان با توجه به میزان پیشرفت سرطان تعیین می شود:
- جراحی برای تعیین مرحله سرطان و برداشتن تومور
- شیمی درمانی
- رادیوتراپی یا پرتو درمانی
- هورمون درمانی که این مورد در ادامه ی یکی از درمانهای قبلی انجام می شود.
غربالگری
در حال حاضر تنها درافراد پرخطر توصیه به چکاپ سونوگرافی و تومو مارکر CA125 به صورت سالیانه می شود ولی این روشها جزو غربالگری های روتین تمام خانمها نیست.
بدون دیدگاه