هورمون درمانی دوران یائسگی

هورمون درمانی

هورمون درمانی


بعد از یائسگی که تخمدان قادر به ساخت هورمون های جنسی زنانه نمی باشد، انجام هورمون درمانی می تواند جایگزین هورمون های طبیعی از دست رفته گردد. هورمون درمانی در یائسگی عموما درمان استاندارد برای گرگرفتگی،تعریق شبانه ، درد حین مقاربت و خشکی واژن، سوزش یا تکرر ادرار ناشی از خشکی واژن، اختلالات خواب، پوکی استخوان و سایر علائم یائسگی می باشد. هورمون درمانی در کنار منافعی که در پی دارد می تواند منجر به ایجاد خطراتی گردد که دانستن این مزایا و معایب در کنار هم می تواند به تصمیم گیری صحیح درباره ی شروع هورمون درمانی در یک فرد کمک کند.

در حال حاضر هورمون درمانی در افراد یائسه پس از مشاوره ی کامل و آگاهی دادن درمورد مزایا و خطرات احتمالی ، با تصمیم همزمان پزشک و بیمار برنامه ریزی و شروع می شود.

مزایای هورمون درمانی چیست؟

هورمون درمانی ممکن است به صورت مصرف استروژن به تنهایی یا همراه با پروژسترون تجویز شود.

هورمون استروژن به فرمهای دارویی قرص خوراکی، پچ های پوستی یا ژل پوستی وجود دارد و می تواند برای تخفیف علائم دردسر سازی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه و باقی علایم آزاردهنده ی دوران یایسگی موثر باشد.فرمهای دارویی ذکر شده جذب سیستمیک یا عمومی دارند و تمام افراد نمی توانند از آن استفاده کنند.در ادامه در مورد عوارض احتمالی مصرف هورمونها صحبت می کنیم.

هورمون استروژن به فرم کرم واژینال و حلقه واژینال هم وجود دارد که تنها بر روی علائم واژینال ناشی از یائسگی مانند خشکی واژن، سوزش و درد هنگام مقاربت جنسی، سوزش و تکرر ادرار ناشی از خشکی ناحیه تناسلی موثر است و برای افرادی که نمی توانند داروی سیستمیک استفاده کنندیا مصرف این هورمونها در آن ها با خطراتی همراه است، قابل مصرف است.ولی فراورده های واژینال با توجه به اینکه جذب خونی بسیار کمی دارد و موضعی عمل می کند، برای تخفیف گرگرفتگی و تعریق شبانه و یا پیشگیری از پوکی استخوان  کمک کننده نیست.

هورمون درمانی طولانی مدت برای درمان یائسگی عموما توصیه نمی شود. اما برخی داده ها نشان می دهد اگر استروژن در سال های اولیه بعد از یائسگی استفاده شود می تواند ریسک ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد.

هورمون استروژن باید همراه با پروژسترون مصرف شود.به این دلیل اگر که استروژن به تنهایی استفاده شود، می تواند رشد دیواره رحم را تحریک کند و بنابراین ریسک ابتلا به سرطان رحم افزایش می یابد. ولی در خانم هایی که جراحی برداشتن رحم (هیسترکتومی) انجام داده اند ، نیازی به مصرف پروژسترون ندارند.

عوارض هورمون درمانی در یائسگی چیست؟

قرصهای هورمونی ترکیبی استروژن- پروژسترون احتمال ابتلا به برخی بیماریها را افزایش می دهند:

  • بیماری قلبی
  • سکته مغزی
  • لخته های خونی
  • افزایش خطر سرطان اندومتر رحم در صورت مصرف استروژن به تنهایی
  • سرطان پستان

افرادی که هورمون درمانی انجام می دهند، ممکن است  در ماموگرافی پستان های متراکم تر دیده شود و به همین دلیل سبب می شود سرطان پستان سخت تر تشخیص داده شود. از طرفی گفته می شود با توجه به اینکه خانم هایی که تحت هورمون درمانی قرار می گیرند ، مراقبت های دقیقتری دارند  و ماموگرافی های غربالگری سرطان پستان را به طور مرتب تر انجام می دهند سرطان پستان در آن ها زودتر و در مراحل اولیه تر و قابل درمان تشخیص داده می شود. و  در نهایت با توجه به مطالب ذکر شده احتمال سرطان پستان افزایش نمی یابد، بلکه میزان تشخیص آن به دلیل انجام تستهای غربالگری، بیشتر است. البته در تعدادی از مقالات به ثبت رسیده گفته شده که هورمون درمانی احتمال سرطان پستان را بالا می برد.ولی ممکن است موردی که توضیح دادیم، در روند آمارگیری در این مقالات خطا ایجاد کرده باشد.

بروز عوارض هورمون درمانی در تمام افراد وجود ندارد و این عوارض بستگی به نوع و دوز داروی مصرفی، سن فرد و سن در زمان بروز یائسگی  و همینطور سایر فاکتورهای خطر مانند ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، ریسک ابتلا به سرطان ها و سابقه خانوادگی ابتلا به سرطانها نیز بسیار اهمیت دارد.

هورمون درمانی برای چه کسانی مناسب است؟

با وجودخطرات احتمالی، استروژن سیستمیک هنوز موثرترین درمان برای علائم یائسگی می باشد. مزایای هورمون درمانی می تواند بر خطرات آن غالب باشد اگر:

  • گرگرفتگی های متوسط تا شدید
  • کاهش شدید توده استخوانی . در این موارد هورمون درمانی سبب جلوگیری از پوکی شدید استخوان می شود.
  • موارد یائسگی زودرس(با توجه به اینکه هرچه زودتر منبع استروژن کاهش یابد عوارض شدیدتر است و در سنین پایین تر اتفاق می افتد. در موارد یائسگی زودرس می شوند مزایای محافظتی هورمون درمانی معمولا بر خطرات آن غالب است.)

سن، علت یائسگی و زمان آن، سوابق فردی و خانوادگی نقش مهمی در خطرات مرتبط با هورمون درمانی دارد.

هورمون درمانی برای چه کسانی مناسب نیست؟

زمان که فرد سابقه ابتلا به سرطان پستان، سرطان تخمدان، سرطان اندومتر یا رحم، ابتلا به لخته های خونی در پا یا ریه و یا سابقه ی سکته مغزی یا انسداد عروق قلبی را دارد نباید از هورمون درمانی استفاده کند.همچنین خانم هایی که زیاد سیگار می کشند، فشارخون بالایی دارند و سابقه ی لخته ی عروقی به دنبال مصرف قرصهای جلوگیری یا طی دوران بارداری یا بعد از زایمان داشته اند ، نباید هورمون درمانی بگیرند.

خانم هایی که دچار مشکلاتی مانند گرگرفتگی شدید نیستند یا گرگرفتگی و تعریق در حدی است که با مصرف داروهای گیاهی مانند سویا یا  تغییراتی در شیوه زندگی قابل کنترل باشد ، نیاز به مصرف هورمون ندارند.

مراقبت ها طی هورمون درمانی در یائسگی

  • چکاپ دوره ای توسط متخصص زنان اجباری است.
  • غربالگری هایی مانند ماموگرافی یا معاینات لگن باید به طور مرتب انجام شود.
  •  ورزش منظم، رژیم غذایی سالم،عدم مصرف سیگار و الکل ضروری است.
  • چکاپ دوره ای خون از نظر چربی، کلسترول و قند خون و فشار خون  لازم است.

درمان غیر هورمونی عوارض یائسگی

تغییرات شیوه زندگی مانند خنک نگهداشتن محیط زندگی ، کاهش استرس، محدود کردن مصرف نوشیدن های کافئین دار و هم چنین الکل، انجام ورزش هایی جهت آرامش ،تن آرامی و یوگا از راه هایی هستند که می تواند برای کاهش گرگرفتگی های دوران یایسگی کمک کننده باشند.

ژل های مرطوب کننده واژن و لوبریکانت ها برای مشکلات واژینال مانند خشکی واژن و درد حین رابطه ی جنسی استفاده می شود. داروهای خوراکی مختلفی اعم از داروهای گیاهی و ضد اضطراب ها در سالهای اخیر برای درمان علایم یایسگی ساخته شده که تا حدی برای کاهش عوارض اثربخش هستند.

در نهایت باید بگوییم تحقیقات بسیاری در زمینه ی هورمون درمانی دوران یایسگی در حال انجام است و اطلاعات ما در مورد این روش درمان در حال افزایش است.با توجه به دانش فعلی در این زمینه، تصمیم برای شروع  هورمون درمانی با توجه به شرایط هر فرد و پس از مشاوره کامل پزشک و بیمار اتخاذ می شود.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Call Now Button