عناوین مقاله
بارداری دوقلو چگونه اتفاق می افتد؟
ممکن است برای شما این سوال مطرح شده باشد که دلیل علمی دو قلو باردار شدن چیست؟ به بیان ساده اگر دو تخمک به صورت جداگانه در رحم بارور شوند یا یک تخمک بارور شده به دو سلول تقسیم شود و هر سلول به طور جداگانه یک جنین را تشکیل دهد، بارداری دوقلویی اتفاق می افتد. امروزه، بارداری دوقلویی نسبت به گذشته در بین بانوان شایع تر شده است. اکثر محققین دلیل بیشتر شدن بارداری دوقلویی را حاصل یک نوع ناهنجاری سلولی در اثر کمبود کلسیم دانسته اند که در طی این عارضه، دیواره پروتئینی که سلول ها را در کنار هم قرار می دهد، ضعیف می شود.
انواع بارداری دوقلو
البته لازم به ذکر است بارداری دوقلو یا چند قلو تقسیم بندی ها و انواع دیگری نیز دارد که شرح آن ممکن است بیش از حد جنبه ی تخصصی به خود بگیرد، بنابراین به ارائه ی همین دسته بندی مختصری که در عموم مردم نیز کاربرد بیشتری دارد بسنده می کنیم.
دوقلو های همسان
در مواردی که به طور تصادفی، یک تخمک و یک اسپرم با یکدیگر لقاح می‌یابند، اما در همان ابتدا، سلول لقاح یافته به دو سلول تقسیم می‌شود. این دو سلول هر یک به صورت مجزا جفت و جنین تشکیل می‌دهند که این امر سرانجام به تولد دوقلوهای همسان می‌انجامد. دوقلوهای همسان از لحاظ ژنتیکی نیز مشابه هم هستند.
دوقلو های ناهمسان
به طور کلی بارداری دوقلو نتیجه ی لقاح دو تخمک مجزا با دو اسپرم است. هنگامی که طی چرخه قاعدگی، دو تخمک آزاد شود و لقاح این دو تخمک با دو اسپرم انجام شود، حاصل این لقاح ها به وجود آمدن دو جنین و در نهایت تولد دوقلوهای ناهمسان است.
علت دوقلو شدن بچه
۱.داروهای تحریک تخمک گذاری
دارو مهم ترین عامل در دوقلو باردار شدن فرد می باشد. مصرف داروهایی مانند کلومید، گونال –اف، و لتروزول و سایر داروهای کمک باروری و تحریک کننده ی آزاد سازی تخمک احتمال بارداری دوقلو یا چند قلویی را قوی تر می کند. البته به طور صد در صد سبب دوقلوزایی نمیشود.
۲. سن
احتمال بارداری دوقلو در زنان با سن بیش از ۳۵ سال بیشتر است. به این دلیل که هورمون تحریک کننده فولیکول همراه با افزایش سن بالا می رود. هورمون تحریک کننده فولیکول مسئول رشد تخمک‌ها پیش از آزادسازی است. با بالا رفتن سن خانم ها، به طور طبیعی تخمک ها نیاز به تحریک بیشتری برای رشد هستند بنابراین فولیکول ها نیز فعالیت بیشتری خواهند داشت. گاهی ممکن است این فعالیت بیشتر منجر به آزادسازی دو یا چند تخمک گشته و موجب بارداری دوقلو یا چند قلویی شود.
۳. سابقه خانوادگی
داشتن سابقه خانوادگی در دوقلوهای یکسان، احتمال بارداری دوقلو یا چندقلویی را افزایش نمی دهد، بلکه داشتن سابقه چند قلویی ناهمسان در خانواده نشان دهنده ی احتمال قوی تر بارداری دوقلو است. داشتن سابقه خانوادگی در خانواده زن احتمال بیشتر در آزادسازی بیش از یک تخمک را نشان می دهد و در خانواده مرد نیز بیانگر احتمال قوی تر تولید اسپرم‌های کافی برای باروری بیش از یک تخمک می باشد. در مجموع داشتن اسپرم قوی در مرد احتمال بارداری دوقلو را افزایش می دهد حتی اگر سابقه چندقلویی در خانواده نداشته باشد. که البته این افزایش احتمال نسبت به سابقه دوقلوزایی در خانواده مادری بسیار اندک است.
وجود سابقه خانوادگی در خانواده مادر احتمال بارداری دوقلو را تقریبا دو برابر می کند.
۴. وزن
زنان دارای اضافه وزن ( دارای شاخص توده بدنی بیش از 30) احتمالاً شانس دوقلوزایی بیشتری دارند. البته این شرایط بسیار نادر است زیرا زنان دارای اضافه وزن در دوران بارداری ممکن است با مشکلات خاصی رو به رو شوند. اما درهرصورت، چربی اضافی مقدار استروژن را افزایش می‌دهد که در نهایت تحریک بیشتر تخمدان‌ها را به دنبال خواهد داشت و ممکن است بیش از یک تخمک آزاد شود.
۵. قد
احتمال بارداری دوقلو در زنان قد بلند ( در مطالعات قد متوسط این افراد 164.8 بوده است) بیشتر است. هنوز علت دقیق این امر روشن نیست اما به عقیده محققین احتمالا تغذیه بهتر (که موجب قد بلندتر می شود) شانس بارداری دوقلویی را در این بانوان افزایش می دهد.
۶. تعداد فرزندان
احتمال بارداری دوقلو در زنانی که تعداد بارداری و زایمان بیشتر داشته اند، یا سابقه چندقلو زایی دارند و یا همچنین دارای خانواده بزرگ تری هستند بیشتر است.
۷. نژاد
احتمال بارداری دوقلو در زنان نژاد آفریقایی – آمریکایی بیش از زنان هند و اروپایی است. زنان آسیایی شانس کمتری نسبت به این دو نژاد دارند.
۸. شیردهی
احتمال بارداریی دوقلو برای زنانی که در دوران شیردهی باردار می شوند نسبت به زنانی که شیر نمی دهند بیشتر است. با وجود اینکه شیردهی به ویژه در 6ماه اول از بارداری جلوگیری کرده و باروری را مهار می کند، در عین حال باز هم احتمال بارداری دوقلو وجود دارد. طبق آمار، نرخ دوقلوزایی 11.4 درصد در زنانی که به فرزند خود شیر داده‌اند نسبت به زنانی که شیر نداده‌اند (1.1 درصد) بیشتر است.
۹. رژیم غذایی
بر اساس نتایج برخی پژوهش‌ها احتمال بارداری دوقلو در زنانی که لبنیات بیشتری مصرف می‌کنند، بیشتر است. به این دلیل که هورمون‌های رشد در لبنیات گاوی بر سطح هورمون‌های انسان اثر می‌گذارد. البته مصرف خوراکی های خاصی پیش از بارداری و در دوران تخمک گذاری می تواند احتمال بارداری دوقلو را افزایش دهد. البته اگر مادر گیاهخوار باشد احتمال بارداری چندقلویی در وی بسیار کمتر خواهد بود. علاوه بر این ها، مصرف صدف (در آقایان جهت قدرتمند نمودن اسپرم) ، زینک، نان و غلات، جوانه گندم، سبزیجات با برگ سبز و … احتمال بارداری دوقلو را افزایش می دهد. همچنین مصرف سیب زمینی شیرین به تحریک تخمک گذاری بانوان کمک شایانی می کند.
۱۰. بارداری در فصل تابستان
میزان بارداری دوقلویی همسان در تابستان افزایش می یابد. بنابراین اقدام به بارداری در طول فصل تابستان می تواند شانس بارداری دوقلویی را افزایش دهد.
۱۱. مصرف قرص ضد بارداری
گرچه مصرف قرص ضد بارداری، تا 99 درصد از بارداری جلوگیری می کند، اما در ماههای اول پس از قطع قرص ضد بارداری میزان بارداری دوقلویی را نیز افزایش می دهد. از طرفی اگر مصرف قرص ضد بارداری به صورت منظم صورت نگیرد، احتمال بارداری دوقلویی بیشتر هم خواهد شد.
۱۲. لقاح مصنوعی آزمایشگاهی
در انواع لقاح های مصنوعی شامل IUI و IVF تعداد بیشتری تخمک بارور شده به رحم زن منتقل می گردد که می‌تواند به طور واضح احتمال چندقلوزایی را بیشتر کند. در سالهای اخیر با توجه به پیشرفت علم نازایی و استفاده بیشتر از داروهای تحریک باروری و انجام روشهایی لقاح آزمایشگاهی و همینطور تعداد بیشتر موارد نازایی که به کمک علم جدید قابل درمان هستند، اغلب بارداری های چند قلویی در زوجینی اتفاق می افتد که سابقه نازایی و بارداری به روش لقاح آزمایشگاهی داشته اند.
نکاتی که بهتر است در زمان بارداری دوقلو به آن توجه کنید
- با مصرف بیشتر اسیدفولیک، می توانید از نقص های مادرزادی جلوگیری کنید ( کلم بروکلی، لوبیا چیتی، تخمه ی آفتابگردان، مارچوبه و …)
- زنان باردار دوقلو به مراقبت متخصص زنان و زایمان نیاز بیشتری دارند.
- ممکن است تهوع صبح‌گاهی در حاملگی دوقلو شدیدتر باشد، مخصوصا در سه ماه اول
- علاوه بر حالت تهوع، کمرد درد، دل درد و … در بانوانی که دوقلو باردارند بیشتر است.
- لکه بینی در دوران بارداری دوقلو بیشتر دیده می شود. البته این لکه بینی ها دلیل بر سقط نیست،ولی در هر صورت احتمال سقط یا زایمان زودرس در مادران دارای بارداری چند قلویی بیشتر است. درصورت گرفتگی عضله، مشاهده لخته و خونریزی زیاد فورا به پزشک مراجعه کنید.
- زنان با بارداری دوقلو معمولا افزایش وزن بیشتری دارند.
- خطر بیشتر ابتلا به دیابت بارداری در بارداری دوقلو به طور واضح افزایش می یابد.
- احتمال افزایش فشار خون طی بارداری و بروز مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی در بارداری دوقلویی بسیار بیشتر است.
- زایمان بارداری دوقلویی ممکن است زودهنگام باشد. بنابراین برای پیشگیری از زایمان زودرس ممکن است داروهایی تجویز شود و یا تمهیدات خاصی در نظر گرفته شود.
- احتمال زایمان سزارین در بارداری دوقلویی بیشتر است.
خطرات و عوارض بارداری دوقلو
همانطور که گفته شد بارداری دوقلویی دارای عوارضی برای مادر و نوزاد می باشد. از مهمترین عوارض بارداری دوقلویی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زایمان زودرس
- تولد نوزاد با وزن کم
- مرده زایی
- ابتلای دو قلو ها به اوتیسم
- مسمومیت بارداری
- فشار خون بارداری
- دیابت بارداری
بسیار عالی
ممنون از توضیحات عالی ،کافی و وافی شما
تا حالا مقاله به این کاملی نخونده بودم ..ممنون از شما
ممنون از توضيحات چكيده مفيد تون
عالی بود ممنون
عالی بود سوالی نمونده ک سرچ مجدد بزنم مانا باشید
سپاس از شما
ممنون از توضیحات بسیار مفیدتون سالم،تندرست و پایدار باشید…
عالی ممنون
ممنوم از مقاله پر محتوای شما، خدا خیرتون بده.
واقعا عالی توضیح دادین ممنون و سپاسگزارم
بسیار عالی وقابل فهم
فوق العاده بود کامل و جامع
سپاس
خسته نباشید
ممنون از توضیحاتون
ایا فردی که ۱۶ سالشه قدش هم از ۱۶۴.۵ بیشتر باشه احتمالش هست که دو قلو باردار بشه؟
ایا فردی که ۱۵ سالشه میتونه دوقلو یا یه قلو باردار بشه؟؟؟
منیژه جارویی
عالی بود ومفید وکامل..شرح کامل ومبسوط که احتیاج به سرچ مجدد دراینترنت لازم نیست.تشکر