فشار خون بالا در بارداری
فشار خون بالا در بارداری که یکی از دغدغه‌های زنان باردار است، همیشه خطرناک نیست، اما گاهی می‌تواند اثرات ناخوشایندی بر سلامتی داشته باشد.فشار خون بالاتر از 14 روی 9 نگران‌کننده است و نیازمند بررسی و انجام آزمایشات تکمیلی می باشد.با ما همراه باشید تا از علل بروز فشار خون در بارداری و روش‌های کنترل از آن مطلع شوید.
روند تغییرات فشار خون در بارداری
در اوایل بارداری، معمولا از هفته‌ی پنجم تا اواسط سه ماهه‌ی دوم، بطور طبیعی فشار خون کاهش پیدا کند زیرا هورمون‌های بارداری عروق خونی را گشاد می‌کنند. در نتیجه، مقاومت در برابر جریان خون کاهش پیدا می‌کند و بدنبال آن افت فشارخون داریم. در صورتی که این کاهش وجود نداشته باشد ،احتمالبروز فشار خون بارداری یا مسمومیت بارداری وجود دارد.
در دوران بارداری مقدار خون در بدن زن افزایش می‌یابد. حجم خون زن در طول بارداری به میزان ۴۵ درصد افزایش پیدا می‌کند. قلب باید این مقدار خون اضافی را به سراسر بدن پمپ کند.
بطن چپ (سمت چپ قلب که میزان قابل توجهی از پمپاژ را انجام می‌دهد) ضخیم‌تر و بزرگتر می‌شود. این عارضه‌ی موقت، قلب را مجبور می‌کند بیشتر کار کند تا از پس پمپاژ این حجم خون برآید.
کلیه‌ها نیز مقدار بیشتری وازوپرسین، هورمون منجر به افزایش حفظ آب، ترشح می‌کنند.
در اغلب موارد، فشار خون بالا در دوران بارداری تقریبا بلافاصله پس از زایمان از بین می‌رود. در صورتی که فشار خون پس از زایمان همچنان بالا بماند، پزشک ممکن است برای بازگشت به حالت طبیعی دارو تجویز کند.
علل فشار خون بالا در بارداری
سبک زندگی ناسالم ممکن است در دوران بارداری منجر به فشار خون بالا شود. داشتن اضافه وزن یا چاقی و نداشتن فعالیت از عوامل عمده‌‌ی ایجاد فشار خون بالا هستند.
احتمال بالا رفتن فشار خون در زنانی که اولین بارداری خود را تجربه می‌کنند بیشتر است.
احتمال فشار خون بالا در زنانی که چندقلو باردار هستند بیشتر است.
سن مادر نیز از عوامل مؤثر در بروز فشار خون بارداری است، به همین دلیل زنان باردار بالای چهل سال بیشتر در معرض خطر هستند.
طبق گزارش انجمن پزشکی باروری آمریکا (American Society for Reproductive Medicine)، استفاده از تکنیک‌های کمک‌باروری (مانند IVF) ، احتمال بالا رفتن فشار خون در زنان باردار را افزایش می‌دهد.
زنانی که قبل از بارداری فشار خون بالا دارند، نسبت به افراد دارای فشار خون طبیعی، در دوران بارداری بیشتر در معرض خطر هستند.
انواع فشار خون در دوره‌ی بارداری
فشار خون بارداری: این مشکل از هفته‌ی بیستم به بعد بارداری شروع، و معمولا پس از زایمان برطرف می‌شود .در بعضی موارد نیاز به مصرف داروی ضد فشارخون است. مراقبت بارداری در این افراد باید دقیقتر باشد. در این افراد احتمال بروز پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری بیشتر می‌شود.
فشار خون مزمن: گاهی‌اوقات ممکن است زنان قبل از بارداری فشار خون بالا داشته باشند. به این نوع فشار خون، فشار خون مزمن می‌گویند که معمولا با داروهای فشار خون درمان می‌شود. علاوه بر این، پزشکان فشار خون بالایی را که در بیست هفته‌ی اول بارداری بروز می‌کند به عنوان فشار خون مزمن در نظر می‌گیرند.
فشار خون مزمن به همراه پره اکلامپسی: نوع دیگری از فشار خون مزمن، زمانی است که زن قبل از بارداری فشار خون داشته باشد و طی بارداری در ادرارش پروتئین دیده شود یا در دوران بارداری خود با عوارض دیگری روبه‌رو شود.
کنترل فشار خون در دوران بارداری
روش‌های زیادی برای پیگیری فشار خون در طول حاملگی وجود دارد، از جمله:
یک دستگاه فشارسنج از داروخانه یا فروشگاه آنلاین کالاهای پزشکی بخرید. خیلی از این دستگاه‌ها روی مچ دست یا بازوی شما قرار می‌گیرند. برای اطمینان از دقت فشارسنج، آن را به مطب پزشک خود ببرید و با دستگاه فشارسنج او مقایسه کنید.
به طور مرتب به درمانگاه یا داروخانه یا هر مکان دیگری که دستگاه فشارسنج دارند مراجعه کنید و فشار خون‌تان را بگیرید.
فشار خون‌تان را هر روز در یک زمان مشخص بگیرید تا از صحت و دقت نتیجه مطمئن شوید. صاف بنشینید و پاهایتان را روی هم نیاندازید. همیشه دستگاه را فقط روی یک بازو استفاده کنید.بازو باید در راستای قلب قرار بگیرد.چه در حالت نشسته و چه در حالت خوابیده.
به فاصله‌ی هر ۴ ساعت یک بار فشار خون‌تان را اندازه بگیرید، اگر هر دفعه بالا بود و یا اگر علائم فشار خون بالا داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از فشار خون بالا در دوران بارداری
دلایل خطرناک و رایج فشار خون بالا، مانند چاقی و سابقه‌ی فشار خون بالا را می‌توان از طریق رژیم غذایی و ورزش کاهش داد. البته در دوران بارداری، افزایش وزن اجتناب‌ناپذیر است. توصیه می‌شود زنان باردار با پزشک خود مشورت کنند تا بدانند چه میزان اضافه وزن طبیعی است.
رژیم‌های غذایی برای زنان باردار در هر فرد متفاوت است. با یک متخصص تغذیه صحبت کنید تا با توجه به قد و وزن‌تان برای شما برنامه‌ی تغذیه مناسب بنویسد.
همچنین باید از سیگار و الکل، که هر دو فشار خون را بالا می‌برند، دوری کنید.
بارداری باعث تغییر هورمون‌ها و تغییرات روانی و جسمی می‌شود. این تغییرات می‌تواند موجب استرس زن باردار شوند که به نوبه‌ی خود می‌تواند کنترل فشار خون بالا را دشوار‌تر کند. روش‌های کاهش استرس مانند یوگا و مراقبه را امتحان کنید.
درمان فشار خون بالا در دوران بارداری
مصرف بعضی از داروهای فشار خون رایج برای زنان باردار مناسب نیست. بطور معمول متیل دوپا (Methyldopa) و لابتالول (labetalol) هر دو داروهایی هستند که مصرف آنها برای کنترل فشار خون در دوران بارداری ضرری ندارند.
اگر در طول بارداری دچار فشار خون بالا شدید، حتما با پزشک خود در مورد چگونگی کنترل فشار خون صحبت کنید.تجویز نوع و دوز داروی کنترل فشار خون باید تحت نظارت دقیق پزشک باشد.
تاثیر فشارخون روی سلامت مادر و جنین
فشارخون زیاد ممکن است روی سلامت و رشد جنین تاثیر بگذارد. از عوارض دیگر فشارخون بالا و مسمومیت بارداری می‌توان به کاهش مایع آمنیوتیک و کاهش رشد جنین و احتمال نیاز به زایمان زودرس اشاره کرد. خطرهای زیادی هم مادر را تهدید می‌کند، به‌خصوص در مسمومیت بارداری طول‌کشیده احتمال تاری دید، سردرد، درد در ناحیه معده، اختلالات کبدی، خونریزی دستگاه گوارشی، اختلالات انعقادی و کاهش پلاکت، تشنج، خونریزی مغزی و مرگ وجود دارد.
بدون دیدگاه