کیست نابوتین (کیست دهانه رحم) چیست؟

کیست دهانه رحم چیست؟

کیست‌های نابوتین یا کیست دهانه رحم برآمدگی‌هایی خوش ‌خیم روی سرویکس (دهانه‌ی رحم) هستند. دهانه رحم، به قسمت اتصال واژن به رحم گفته می شود. این کیست ها سرطانی نیستند و اغلب روی غده های موجود بر دهانه رحم به وجود می آیند. کیست های نابوتین بسیار رایج هستند و به درمان خاصی نیز احتیاج ندارند. این کیست ها حاوی مایعی لزج و شفاف زرد رنگ روشن یا زرد مایل به قهوه‌ ای در دهانه رحم است. افراد ممکن است بیش از یک عدد از این نوع کیست را در بدن خود داشته باشد.این کیست ها احتمال دارد بعد از زایمان و در دوران باروری و قبل از یائسگی در بدن بانوان تشکیل شود.همچین اتفاقی طبیعی بوده، سلامت بدن را تهدید نمی کند و عوارضی نیز از خود بروز نمی‌دهد.

تشکیل این کیست ها اصلا به منزله ی سرطان سرویکس یا دهانه رحم تلقی نمی شود.عناوین دیگری برای کیست‌های نابوتین که امکان دارد توسط پزشکان مورد استفاده قرار بگیرد کیست‌های انکلوزیون اپیتلیالی، فولیکول‌های نابوتین یا کیست‌هایی با احتباس مخاطی می باشد.

 

دلیل ایجاد کیست های نابوتین (کیست دهانه رحم)

کیست های نابوتین هنگامی تشکیل می شوند که غده های ترشح کننده مخاط موجود در دهانه رحم توسط سلول های پوست پوشانده و مسدود می شوند. سلول های پوستی، غدد منتشر کننده مخاط را مسدود می کنند و موجب انباشته و جمع شدن مخاط می شود؛ در نتیجه کیست هایی به شکل برجستگی های کوچک به رنگ سفید بر روی دهانه رحم تشکیل می شود.زایمان، آسیب و جراحت در قسمت دهانه رحم می تواند از عوامل بروز کیست نابوتین در بانوان باشد.احتمال دارد که در حین زایمان، سلول های پوستی سطح غدد تولید کننده مخاط را پوشانده و سبب به وجود آمدن این نوع کیست ها شوند. اگر در مدت دوره ترمیم، آسیب های فیزیکی به سرویکس یا دهانه رحم وارد شود می تواند خود از دلایل ایجاد بافت های بیشتر در بالای غدد مخاطی باشد که در نهایت مخاط در این بافت های اضافه به دام افتاده و باعث به وجود آمدن کیست های نابوتین خواهد شد.
کیست هایی که تحت تاثیر از آسیب های فیزیکی به ویژه در طول مدت بهبودی عفونت های شدیدی که موجب ملتهب شدن دهانه رحم شده است، بسیار رایج می باشد.باید احتمال به وجود آمدن و تشکیل کیست نابوتین (کیست دهانه رحم) را در دوران بارداری یا در سنین باروری داد. بدن در سنین باروری نسبت به مبتلا شدن به کیست نابوتین بسیار حساس می باشد، این محدوده سنی، از زمان بلوغ آغاز می شود و تا زمان شروع یائسگی یعنی تا سنین 40 یا 50 سالگی ادامه خواهد داشت و لازم به ذکر است این نوع کیست ها در زنانی که زایمان داشته‌اند در برابر سایر بانوان شایع تر است. در صورت شک داشتن در شدت وضعیت کیست نابوتین بهتر از به متخصص زنان مراجعه شود تا از بروز خطرات احتمالی در آینده جلوگیری شود.

 

بهتر است بخوانید:  کیست و آبسه بارتولن

 

علائم کیست دهانه رحم

 

کیست های نابوتین در سایز های متفاوت با قطر های متغیر از چند میلی متر تا 4 سانتی متر در بدن افراد شکل می گیرند، این کیست ها بافتی نرمی دارند و اغلب به رنگ سفید یا زرد یافت می شوند.این کیست ها علائمی مانند بروز درد، ناراحتی یا سایر نشانه ها را ندارد و به راحتی توسط افراد تشخیص داده نمی شود.اغلب اوقات تشخیص این کیست ها به صورت اتفاقی و هنگام معاینه دهانه رحم برای کشف سایر بیماری ها و مشکلات اتفاق می افتد، همچنین پزشک ممکن است در حین معاینه دهانه رحم یک یا چند کیست را شناسایی کند.
در صورت داشتن علائمی همچون خونریزی در بین دوره های پریود، ترشحات غیر نرمال، درد شدید در ناحیه لگن و احساس پرشدگی و سنگینی واژن، برای بررسی و معاینه به پزشک مراجعه کنید تا مانع از بروز هرگونه عفونت یا سایر مشکلات شوید.

 

انواع کیست دهانه رحم

 کیست انکلوزیونی

این نوع از کیست ها معمولا در دیواره ی تحتانی و پشتی دهانه رحم شکل گرفته و مشاهده می شود که گاهی کوچک و نامحسوس می باشند. این نوع از کیست ها، از رایج ترین انواع کیست های دهانه رحم در بین زنان محسوب می شود و علت ابتلا بیمار به این نوع کیست هم این احتمال وجود دارد که به دنبال آسیب حین تولد نوزاد در هنگام زایمان طبیعی یا جراحی به وجود آیند و رشد کند.

 

 کیست مولرین

کیست مولرین یکی از انواع کیست های بسیار شایع دربین زنان است که به خاطر باقی ماندن اجزای جنینی در بدن مادر پس از تولد به وجود آمده و موجب بیماری می شود. این نوع از کیست ها در هر نقطه ای از دیواره واژن باشند ممکن است رشد و نمو بکنند و اغلب هم حاوی اختلاط با مخاط دهانه رحم می باشند.

 

کیست های مجاری گارتنر

کیست های مجاری گارتنر در دوران جنینی به وجود می آیند، چون در روند تکامل جنین، امکان دارد مجراهایی از رشد باز بماند و به تکامل نرسند یا اصلا تشکیل نخواهند شد، که در نتیجه ی آن پس از تولد نوزاد گاها شاهد پدیدار شدن این نوع کیست ها در دهانه رحم نوزاد دختر خواهیم بود که به مرور زمان و در زمان بلوغ این مجرای ناقص می تواند تبدیل به کیست واژینال شده و باعث پدیدار شدن بیماری های زیادی شوند.

 

اندازه طبیعی کیست نابوتین چقدر است ؟

کیست های نابوتین اندازه های مختلفی را دارد که قطر آنها از چند میلی متر تا 4 سانتیمتر متفاوت و متغیر باشد، این نوع کیست ها دارای بافت نرم و انعطاف هستند و معمولا به رنگ های سفید یا زرد متمایل می باشند. هنگامی که بیمار به پزشک خود مراجعه می کند ممکن است او یک یا چند کیست را در طی انجام معاینه لگنی رویت کند، اما گاهی هم ممکن است آنها را نبیند.
وجود این کیست ها موجب بروز درد، ناراحتی و یا احساس توده هایی با اندازه بزرگ و یا علائم دیگری از همین قبیل نمی شوند، برای همین است که امکان دارد شما از وجود این کیست ها باخبر نشوید.
در بعضی مواقع این احتمال وجود دارد که دکتر شما این کیست ها را زمانی کشف کند که دهانه رحمتان را به دلیل سایر مشکلات موجود بررسی کند و سپس از وجود آنها مطلع شود و اقدام به درمان آنها کند.

 

آیا کیست دهانه رحم خطرناک است ؟

خیر، اکثر پزشکان مربوطه متعقدند که در بیشتر موارد این کیست ها خطرناک نیستند و باعث بروز هیچ گونه عارضه و مشکلی برای فرد نمی شود، اما امکان دارد در موارد خیلی نادر وجود این کیست ها نشانه سرطان رحم و عوارض همین گونه باشد.

نحوه تشخیص کیست نابوتین

همانطور که گفته شد اکثرا این کیست ها از طریق معاینه های روتین یا معاینه هایی که برای سایر مشکلات یا بارداری انجام می شوند، تشخیص داده می شوند. بعد از تشخیص کیست نابوتین (کیست دهانه رحم) در معاینه بالینی اقدام خاصی لازم نیست مگر اینکه همراه با مشکل دیگری باشد یا ضایعه شکل مشکوک داشته باشد که در آن صورت پزشک می تواند از کولپوسکوپی برای معاینه و بررسی دقیق تر دهانه رحم استفاده کند تا در مورد این امر که برجستگی های مشاهده شده کیست های نابوتین هستند یا برآمدگی هایی دیگر، نظری قطعی بدهد. همچنین ممکن است پزشک برای مشاهده و معاینه بهتر، از سونوگرافی، MRI یا C.T.اسکن نیز استفاده کند.
در صورتی که کیست نابوتین (کیست دهانه رحم)  تشخیص داده نشود یا شاعر مشکوک داشته باشد ، امکان دارد پزشک یک نمونه‌ی بافتی از کیست را جهت بررسی بیشتر بردارد. اما این حالت بسیار به ندرت رخ می دهد.

 

بهتر است بخوانید: عمل لابیاپلاستی (عمل زیبایی واژن)

درمان کیست دهانه رحم

کیست نابوتین (کیست دهانه رحم)  از نوع کیست های خوش خیم است و همانطور که گفتیم ارتباطی به تخمدان و کیستهای تخمدان ندارد.کیستهای نابوتین اغلب به درمان خاصی احتیاج ندارد. در مواردی بسیار نادر ممکن است این کیست ها بزرگ شده و اندازه دهانه رحم را تغییر دهد. در صورت بروز این اتفاق، معاینه های معمول رحم سخت یا ناممکن خواهد شد که به همین علت احتمال دارد پزشک خارج کردن کیست را تجویز کند.به طور کلی کیست های نابوتین کوچک عموما بدون استفاده از هرگونه درمانی رفع می شوند. اما اگر سایز این کیست ها بزرگ، یعنی حدود 4 سانتی متر، باشد به معالجه پزشک نیاز دارد.بنابراین در کیستهای نابوتین بزرگ یا علامتدار امکان دارد پزشک نیاز به عمل جراحی برای برداشتن کیست را تشخیص دهد.روش های مورد استفاده رایج برای برداشتن کیست به شرح زیر می باشد.

• استفاده از الکتروکوتر برای سوزاندن کیست دهانه رحم

 

در روش سوزاندن با الکتروکوتر، پزشک با استفاده از حرارت دستگاه دارای جریان الکتریکی، کیست را می‌سوزاند. شاید در برخی موارد، مایعی از کیست بیرون کشیده شود. مقدار خونریزی در این روش بسیار کم می باشد.همچنین پزشک می تواند با استفاده از برش (اکسیزیون) توسط یک تیغ تیز کیست را خارج کند.

 

• استفاده از کرایوتراپی؛ فریز کردن کیست دهانه رحم توسط نیتروژن مایع

 

در روش دیگر یعنی کرایوتراپی کیست را به وسیله نیتروژن مایع منجمد کرده و آن را برمیدارد.

بسته به سایز و میزان پخش شدگی کیست‌ها روی دهانه رحم، پزشک معالج از روش مناسب برای رفع کیست استفاده می کند.کیست نابوتین (کیست دهانه رحم) ممکن است به صورت اتفاقی در سونوگرافی تشخیص داده شود که در این شرایط در صورت نداشتن علائم بالینی نیاز به هیچ اقدام اضافی نیست.

 

کلام آخر درباره کیست دهانه رحم (کیست نابوتین)

به طور کلی این کیست ها در اندازه های کوچک خطری ندارند و بدون نیاز به درمان به صورت طبیعی برطرف می شوند و از بین می روند؛ اما در اندازه های بزرگ به بررسی پزشک احتیاج دارد و در صورت صلاحدید پزشک تحت عمل جراحی برداشته و خارج می شود. این کیست ها علائم زیادی نداشته و به همین علت بانوان به خصوص زنانی که زایمان داشته اند باید چکاپ روتین و طبیعی واژن و دهانه رحم را انجام بدهند تا بتوانند در صورت وجود داشتن کیست، از هرگونه پیشروی آن جلوگیری کنند.

 

اگر در مورد کیست نابوتین و درمان آن سوالی دارید می توانید زیر همین مقاله در بخش نظرات، سوال خود را مطرح کنید.