سندرم تخمدان پلی کیستیک

تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک، یک نوع اختلال هورمونی است که در بین خانم ها در سنین باروری رایج می باشد. زنان مبتلا به این بیماری، ممکن است دوره های قاعدگی خیلی کوتاه و یا خیلی طولانی داشته باشند یا سطح هورمون های مردانه آنها بسیار زیاد باشد.

این بیماری ،به دلیل تغییرات در ساخت و ساز هورمون های داخل تخمدان و مسائل آنزیمی که سبب می شود میزان این هورمون ها بالا برود، رخ می دهد ؛ در این سندرم، سطح هورمون های زنانه مثل استروژن و پروژسترون دچار عدم تعادل شده و باعث افزایش هورمون های مردانه و هورمون انسولین می گردد. همانطور که میدانید، هر ماه 4،5 عدد ازفولیکولهای داخل تخمدان شروع به رشد کرده و به مرحله ای از رشد می رسند که یکی از آنها بر اساس گیرنده هایی که در سطح فولیکول مو وجود دارد، انتخاب شده و  به رشد خود ادامه می دهد ،رشد بقیه فولیکولها  متوقف می شود . در این مرحله هورمون استروژن که در بدن زنان ترشح می شوند باید به میزان خاصی برسند، تا بتوانند باعث تخمک گذاری شوند، ولی بنا به دلایلی به این حد نرسیده و مقداری از یک مقدار ثابت و مشخص افزایش نیافته و در نتیجه تخمک گذاری انجام نمی شود و فولیکول رشد کرده همراه با مایعات داخل تخمدان،به کیست تبدیل می شود.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، یک نوع اختلال هورمونی است که ،در بین زنان در سنین باروری رایج می باشد. زنان مبتلا به PCOS ،ممکن است دوره های قاعدگی خیلی کوتاه و یا خیلی طولانی مدت داشته باشند، یا سطح هورمون مردانه (آندروژن) بسیار زیادی داشته باشند.
تخمدان ها، احتمالا حاوی مایعات (فولیکول) بسیار زیادی هستند که در دوران رها سازی تخمک دفع می شوند. علت اصلی PCOS، ناشناخته است ؛ تشخیص و درمان اولیه همراه با کاهش وزن، می تواند خطر عوارض طولانی مدتی چون دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی را کاهش دهد.

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک :

علائم و نشانه های PCOS ،اغلب از اوایل اولین قاعدگی در سن بلوغ ایجاد می شود. گاهی PCOS در سن های بالاتر پیشرفت می کند، مثلا با چاقی و افزایش وزن پدیدار می شود ، نشانه و علائم های PCOS، متفاوت است.ریزش موی سر،رشد موهای زائد صورت و صدای بم تر، می توانند در پسری با سن جوان مشکلی نباشند، اما اگر این خصوصیات در یک زن وجود داشته باشد، نشانه ای از PCOS می باشند.از دیگر علائم:
  • افزایش موی زائد در صورت سینه، شکم
  • کلفت شدن صدا
  • ریزش مو
  • آکنه
  • افزایش ناگهانی وزن
  • درد مزمن لگن
  • اضطراب و افسردگی
  • ناباروری
  • پریود نامرتب
پریودهای نامنظم:

سیکل های قاعدگی نامنظم، طولانی یا خیلی کم، شایعترین علامت PCOS هستند.برای مثال، ممکن است کمتر از  8 دوره سیکل قاعدگی در سال داشته باشید، بیش از 35 روز بین دوره ها و داشتن دوره های غیرطبیعی شدید و سنگین (خونریزی).

آندروژن زیادی:

سطح بالای هورمون مردانه می تواند نشانه های فیزیکی، مانند :موهای زائد زیاد صورت و بدن (هیرسوتیسم) و گاهی اوقات آکنه و ریزش موی مردانه داشته باشد.

تخمدان پلی کیستیک در سونوگرافی:

تخمدانهای شما بزرگ می شوند و دارای فولیکولهایی هستند که دور تخمک ها را احاطه می کنند در نتیجه، تخمدانها به طور مرتب، عملکرد مناسب خود را نمی توانند داشته باشند. علائم و نشانه های pcos ،معمولا اگر چاق باشید، شدیدتر می شوند.

علت سندرم تخمدان پلی کیستیک:

علت دقیق pcos ، شناخته شده نیست ، عواملی که می توانند روی این مسئله دخیل باشند، احتمالا این موراد هستند:
مقاومت به انسولین:

انسولین،باعث انتقال قند به سلولها می شود.زمانی که بدن به این هورمون مقاوم باشد،قند از خون وارد سلولها نمی شود و سطح آن در خون افزایش می یابد.از طرفی بدن بعلت قند خون بالا،انسولین بیشتری میسازد.که خود در تقابل با هورمونهای تخمدان است.

وراثت:
تحقیقات نشان می دهد که، ژن های خاص ممکن است به PCOS مرتبط باشند.
آندروژن بسیار بالا:
تخمدان هابعلت بزرگی و افزایش بافت استروما سطح غیر طبیعی آندروژن را تولید می کنند که منجر به موهای زائد و آکنه می شود.
 التهاب خفیف:
التهاب خفیف به معنی، تولید گلبول های سفید خون برای مقابله با عفونت است.
براساس برخی از تحقیقات که بیان دارند، زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، نوعی التهاب خفیف دارند که تخمدانهای پلی کیستیک را به تولید آندروژن تحریک می کند و موجب مشکلات قلبی عروقی شود.

عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک :

  • ناباروری
  • دیابت بارداری یا فشار خون بالای ناشی از بارداری
  • سقط جنین یا زایمان جنین مرده
  • آسیب کبد ناشی از تجمع چربی در کبد
  • سندرم متابولیک – مجموعه ای از شرایط از جمله فشار خون بالا، قند خون بالا و میزان کلسترول یا تری گلیسیرید غیر طبیعی که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی و دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
  • آپنه خواب
  • افسردگی، اضطراب و اختلالات غذا خوردن
  • خونریزی غیر طبیعی رحم
  • سرطان آندومتر رحم
  • چاقی

روش های تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک:

  • معاینه و شرح حال در ویزیت اولیه
  • سونوگرافی واژینال و آزمایش خون
هیچ تستی برای تشخیص قطعی وجود ندارد ، پزشک شما احتمالا با بحث درباره سابقه پزشکی شما، از جمله دوره های قاعدگی و تغییرات وزن، شروع خواهد کرد. یک معاینه فیزیکی، شامل بررسی رشد موهای زائد، مقاومت به انسولین و آکنه انجام می شود. پس از آن، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای اندازه گیری سطح هورمون و تجزیه و تحلیل آن را درخواست کند این آزمایش، می تواند علل احتمالی ناهنجاری های قاعدگی و یا ازدیاد آندروژن را نشان دهد.ممکن است آزمایش خون اضافی و جدا برای اندازه گیری تولرنس گلوکز و سطح کلسترول و تری گلیسرید را به صورت ناشتا نیز داشته باشید.

درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک

درمان این اختلال بیشتر حول مدیریت مشکلاتی مثل ناباروری، رویش زیاد موهای زائد، آکنه و چاقی است. برای درمان این بیماری ممکن است، تغییراتی در سبک زندگی ایجاد شود یا داروهایی مصرف شود.
تغییرات سبک زندگی
پزشک زنان و زایمان ممکن است توصیه کند با رژیم غذایی کم کالری و ورزش منظم، وزن خود را کاهش دهید. حتی کاهش نسبتا کم وزن می تواند وضعیت را نسبت به قبل بهتر کند.
کاهش وزن ممکن است کارایی داروهایی که دکتر برای تنبلی تخمدان تجویز کرده است، را بهبود بخشیده و به درمان ناباروری کمک کند.
 دارو
برای تنظیم دوره های قاعدگی ممکن است موارد زیر تجویز شود که عبارتند از:
– ترکیب قرص های ضد بارداری، قرص هایی که حاوی استروژن و پروژستین هستند که تولید آندروژن را کاهش داده و استروژن را تنظیم می کنند.
تنظیم هورمون ها می تواند خطر سرطان اندومتر را کاهش دهد و خونریزی زیاد در دوران قاعدگی را کم کرده و رشد موی زائد و آکنه را کنترل کند.
به جای قرص ضد بارداری می توانید از حلقه واژنی یا پچ پوستی حاوی استروژن و پروژستین جایگزین کنید.
– پروژستین درمانی که با مصرف پروژستین به مدت 10 الی 14 روز، هر یک ماه یا دو ماه یک بار به تنظیم قاعدگی کمک می کند و خطر سرطان اندومتر را کاهش می دهد.
درمان با پروژستین میزان آندروژن را بهبود نمی دهد و از بارداری پیشگیری نمی کند. برای افرادی که می خواهند از بارداری جلوگیری کنند، مینی قرصهای پروژستین تنها یا دستگاه های داخل رحمی حاوی پروژستین بهتر گزینه است.

پزشک زنان و زایمان ممکن است برای تنظیم تخمک گذاری داروهای زیر را تجویز کند:

کلومیفن: این دارو ضد استروژن خوراکی در بخش اول دوره پریودی تجویز می شود.
لتروزول: این دارو برای درمان سرطان سینه و برای تحریک تخمدان ها نیز موثر است.
متفورمین: این داروی خوراکی برای دیابت نوع 2 موثر است و مقاومت به انسولین را کاهش می دهد.
اگر با مصرف کلومیفن باردار نشوید، ممکن است طبق نظر پزشک متفورمین نیز به داروهایتان اضافه شود.
اگر در وضعیت پیش دیابت قرار دارید، متفورمین برای کند کردن پیشروی دیابت نوع 2 و کمک به کاهش وزن تاثیر بسزایی دارد.
گنادوتروپین: این داروی هورمونی با تزریق تجویز می شود.

همچنین برای کاهش رشد موهای زائد ممکن است داروهای زیر تجویز شود:
– قرص ضد بارداری: این داروها تولید آندروژن را کاهش می دهند.
– اسپیرونولاکتون: این دارو تاثیر آندروژن بر پوست را مهار می کند.
اسپیرونولاکتون می تواند موجب نقص مادرزادی شود، بنابراین در دورانی که این دارو را مصرف می کنید، باید از بارداری حتما جلوگیری کنید. در صورتی که باردار هستید یا قصد بارداری دارید، این دارو اصلا تجویز نمی شود.
– افلورنیتین: این کرم رشد موهای زائد صورت در زنان را کاهش می دهد.
– الکترولیز: سوزن نازکی وارد فولیکول مو می شود و یک پالس الکتریکی می فرستد تا فولیکول صدمه دیده و از بین برود و مو نروید.

سوالات متداول:

سوال :آیا سندروم تخمدان پلی کیستیک خطرناک است؟
پاسخ :سندروم تخمدان پلی کیستیک عارضه‌ی شایعی است که ممکن است در زنان رخ دهد.چنانچه شما با این بیماری روبرو شده‌اید، جای نگران نیست.این بیماری به سادگی و با رعایت دستورات پزشک درمان می‌شود و نباید استرس و اضطراب به خود راه دهید. اگرچه این به این معنا نیست که این مشکل را نادیده بگیرید، چرا که جزئی ترین اختلالات هورمونی در صورت بی‌توجهی، ممکن است بیشترین مشکلات را برای بدن ایجاد کنند.

سوال :آیا سندرم تخمدان پلی کیستیک در بارداری تاثیر می گذارد؟
پاسخ :در خصوص تاثیر سندرم تخمدان پلی کیستیک و بارداری نظرات زیادی اعلام شده است.
نظری که مورد تایید قرار گرفته این است که این سندرم وضعیت بارداری را سخت‌تر خواهد کرد. بنابراین افرادی که تصمیم به بارداری دارند، لازم است نسبت به درمان این مشکل خود هرچه سریع‌تر اقدام کنند.

3 دیدگاه

  • سلام خانم دکتر، من 16 سالم هست که حدود یک سال پیش من به مدت سه ماه متوالی پریود نشدم و به دکتر مراجعه کردم و نتیجه سنوگرافی این بود که یک کیست تخمدان و در ازمایش خون هم غده تیرویید کم کار دیده شد. الان حدود 9ماه هست که قرص سیپروترون کامپاند را مصرف می کنم به تازگی پریودی می شوم اما به مقدار کم و با درد شدید تا حدی که حالت تهوع دارم به نظر شما در کیست من تغییری ایجاد شده؟ و یا این پروسه درمان چقدر طول می کشد؟ البته در این مدت من برای کاهش وزن هم اقدام کردم و 7کیلو در 4 ماه کاهش وزن داشته ام.

    • با سلام ،مورد شما نیاز به مراجعه حضوری به متخصص زنان دارد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Call Now Button